Cocuk ve ASTIM
Çocukluk çağı astım hastalığı nedir, nasıl oluşur?
Dünyadan sık rastlanan hastalıklardan olan astım, çocuklar arasında hızla yaygınlaşıyor. Yapılan araştırmalara göre, astım Avusturya’daki çocuklarda yüzde 8 oranında görülüyor.
Bu oran büyük şehirlerde yaşayanlarda, köy çocuklarına nazaran çok daha yüksektir. Özellikle çiftlik hayvanlarının beslendiği köylerde bu oran daha da düşmektedir.Yaklaşık on çocuktan birinde, çocukluğun herhangi bir evresinde görülen astım, çocuklardaki en yaygın göğüs sorunlarından biri.
En sık gelişmiş ülkelerde rastlanan çocuklarda astım genelde alerjik bir hastalıktır. Akciğerde hava yollarını oluşturan bronşlarda aşırı bir duyarlılık söz konusudur. Solunan havanın içindeki çeşitli uyaran maddelere tepki olarak gelişir. Solunum ile giren alerjenik maddeler, sigara dumanı gibi akciğerlerde harabiyet yapabilen maddeler ya da virüs gibi bazı mikroplar, akciğere girdikten sonra hava yollarında aniden bir daralma ve balgam artışı olmaktadır. Bu sırada hastada öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Çevredeki bu zararlı maddenin ortadan kalkması ve hastanın tedavi edilmesinden sonra bronşlar tekrar eski haline dönmekte ve çocuk normal hayatına devam edebilmektedir. Ancak çocuğun etrafında az da olsa sürekli zarar veren bir alerjenik madde varsa, bu kronik temas sonucunda devamlı öksürük gibi bazı sinsi şikayetler ortaya çıkar.
Okul çağındaki astım hastası çocukların düzenli tedavisi ve astım krizlerine karşı ailelerin tedbirli olması, çocuğun sağlıklı sosyal gelişimi için büyük önem taşıyor.
Çocuklarda astım belirtileri ne zaman ve nasıl başlar?
Astım her yaşta başlayabilir. Süt çocuklarına astımı tetikleyen en önemli olay, grip ve nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonlardır. Bu hastalıklar sırasında ilk birkaç gün içinde alt solunum yollarına iner ve astımın tipik belirtileri olan hırıltı ve öksürük gelişir. Tedavi ile çocuk tamamen düzelmiş gibi görünmesine rağmen, bir süre sonra tekrar ortaya çıkar. Bu tekrarlanan ataklar sonunda akciğerde sinsi değişiklikler ortaya çıkar. Ve çocuğun erişkin hayatına kadar süren, ilerleyici bir süreç başlar.
Küçük yaşlarda ortaya çıkan astım belirtileri bazen bronşit zannedilerek antibiyotikler ve öksürük şurupları ile tedavi edilmeye çalışılır. Ancak iyi cevap alınması mümkün olmaz. Böyle hastalarda astım olabileceği düşünülmelidir.
Oyun çocukluğu, okul çocukluğu ve ergenlik dönemlerinde astım ortaya çıkabilir.
Astıma neden olan en önemli etkenler nelerdir?
Ülkemizde astımı ortaya çıkaran en önemli etkenlerden birisi sigaradır. Sigara içilen ortamda yaşayan çocuklar da pasif içici olurlar. Bu çocukların soluduğu sigara dumanının içinde tespit edilmiş olan yüzlerce zararlı maddenin etkisi ile hava yolları zedelenir. Özellikle küçük bronşcuklar etkilenerek gelişememekte, dar kalmaktadır. Bunun sonucu olarak da kolay tıkanabilmektedir.
Astıma çok çeşitli alerjenler neden olabilir. Ülkemizde en sık rastlanan allerjenler, ev tozu akar böcekleridir. Akarlar, ev içinde halı, yatak, yastık, yorgan gibi eşyalarda yaşar ve son derece hızlı üreme kabiliyetine sahiptir. Gözle görülmeyecek kadar küçük olan bu ufak böcekler nemli ve sıcak evlerde daha fazla ürerler ve bu canlıların dışkıları (asıl alerjik olan dışkılardır) havaya karışarak solunum yollarına girerler.
Polenler, bitkilerin çoğalmasını sağlayan, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında çevreye saçılan gözle görülmeyen tozlardır. Polenlerin burundan ve ağızdan solunum yollarına inmesi ile, bazı alerjik hastalarda astıma neden olabilirler ve bazı mevsimlerde şikayetleri arttırırlar.
Bazı gıdalar alerjiye neden olabilirler ve özellikle küçük çocuklarda astım belirtileri ortaya çıkabilirler.
Süt çocuklarında en sık astım nedenleri inek sütü ve yumurta gibi nedenlerdir. Büyük çocuklarda her türlü gıda olabileceği gibi, çeşitli gıda katkı maddeleri neden olabilir, ancak gıdaya bağlı astım, büyük çocuklarda nadirdir.
Astımlı hastaya nasıl teşhis konulur?
Astım hastalığının teşhisi çok önemlidir. Çünkü çocukluk yaşlarında astımı taklit eden çok çeşitli hastalıklar vardır ve iyi tetkik edilmezse, astım zannedilerek tedavi edilebilir. Ayrıca çocuğun bağışıklık sistemini etkileyen ve mikroplara karşı savunmanın bozuk olduğu durumlarda da, virüs ve bakteri enfeksiyonları sırasında astımı taklit eden belirtiler saptanabilir. Ayrıca çocuklarda görülebilen bazı doğumsal hastalıklar ve göğsün yapısal bozuklukları da, astım sanılabilen şikayetlere neden olabilir. Öncelikle çocuğun akciğer filmi, bağışıklık sistemin incelenmesi ve ter testi gibi bazı testleri yaparak, hastanın böyle altta yatan bir olumsuz durumun olmadığını ispat etmek gereklidir.
Astım hastalığının kesin teşhisi için çocuklara solunum fonksiyon testlerinin yapılması gereklidir. Bunlar, belirli merkezlerde özellikle üniversite hastanelerinde usulüne uygun yapılabilmektedir.
Bilgisayarlı özel bazı aletler kullanılmaktadır. Ayrıca hangi alerjenlerin çocuğu olumsuz etkilediğini saptamak için alerji testleri de yapılmalıdır. Avusturyada en sık rastlanan etken ev tozu akarlarıdır. Kanda da alerjik maddeler ile ilgili testleri yaparak fikir sahibi olunabilir, fakat deri testi kadar güvenilir değildir.
Okul çağındaki astım hastası çocuklar için alınabilecek önlemler:
- Çocuğun öğrencisi olduğu okulun binasının ve çevresinin, anne-baba tarafından tanınarak astımı tetikleyebilecek alerji etkilere karşı çocuğun uyarılması.
- Egzersizle ortaya çıkan astımı olan çocukların eğitmen gözetimi altında oyun oynaması ve spor yapması.
- Çocuk ile ilişki halinde olan tüm öğretmenlerin çocuğun durumu hakkında detaylı olarak bilgilendirilmesi.
- Acil durumlarda ihtiyaç duyulabilecek tüm telefon numaralarının (doktor, anne-baba, ilgili sağlık kuruluşu vb.) öğretmenine ve çocuğa bildirilmiş olması.
- Öğretmene çocuğun ilaçlarının ve yardım gerekirse nasıl kullanılacağının anlatılması
- Çocuğun hastalığı ve kriz anları ile ilgili bilinçlendirilmesi.
Astımlı velilerin çocuklarının astım olmaması için alabilecekleri önlemler:
- Çocuğunuzu en az ilk 6 ay anne sütü ile besleyiniz (Araştırmalara göre anne sütü ile beslenen çocuklar 70% oranında daha az alerjik hastalıklara yakalanıyor)
- Çocuğunuzun uyuduğu odada halı, tüylü çocuk oyuncakları vb. toz toplayan eşyaların olmamasına dikkat ediniz (çünkü bu tür eşyalar ev tozu akarlar için ideal yuvalardır).
- Çocuğunuzun uyuduğu odadaki sıcaklığın 20°C fazla olmaması ve nem oranının düşük olmasına dikkat ediniz.
- Çocuğunuzun bulunduğu ortamlarda sigara içilmemesine ve ev hayvanları (kedi, köpek vb.) olmamasına dikkat ediniz .
Astım tedavisi, son yıllarda çok büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Çocuklarda tanı doğru konulduktan sonra, tedavi genellikle başarılı olmaktadır. Bu konuda deneyimli bir hekimin kontrolü altında, uzun süreli ve sabırlı bir takip ve tedavi ile vakaların çoğunda, çocukluk yaşlarında hastalık düzelir.
Dünyadan sık rastlanan hastalıklardan olan astım, çocuklar arasında hızla yaygınlaşıyor. Yapılan araştırmalara göre, astım Avusturya’daki çocuklarda yüzde 8 oranında görülüyor.
Bu oran büyük şehirlerde yaşayanlarda, köy çocuklarına nazaran çok daha yüksektir. Özellikle çiftlik hayvanlarının beslendiği köylerde bu oran daha da düşmektedir.Yaklaşık on çocuktan birinde, çocukluğun herhangi bir evresinde görülen astım, çocuklardaki en yaygın göğüs sorunlarından biri.
En sık gelişmiş ülkelerde rastlanan çocuklarda astım genelde alerjik bir hastalıktır. Akciğerde hava yollarını oluşturan bronşlarda aşırı bir duyarlılık söz konusudur. Solunan havanın içindeki çeşitli uyaran maddelere tepki olarak gelişir. Solunum ile giren alerjenik maddeler, sigara dumanı gibi akciğerlerde harabiyet yapabilen maddeler ya da virüs gibi bazı mikroplar, akciğere girdikten sonra hava yollarında aniden bir daralma ve balgam artışı olmaktadır. Bu sırada hastada öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Çevredeki bu zararlı maddenin ortadan kalkması ve hastanın tedavi edilmesinden sonra bronşlar tekrar eski haline dönmekte ve çocuk normal hayatına devam edebilmektedir. Ancak çocuğun etrafında az da olsa sürekli zarar veren bir alerjenik madde varsa, bu kronik temas sonucunda devamlı öksürük gibi bazı sinsi şikayetler ortaya çıkar.
Okul çağındaki astım hastası çocukların düzenli tedavisi ve astım krizlerine karşı ailelerin tedbirli olması, çocuğun sağlıklı sosyal gelişimi için büyük önem taşıyor.
Çocuklarda astım belirtileri ne zaman ve nasıl başlar?
Astım her yaşta başlayabilir. Süt çocuklarına astımı tetikleyen en önemli olay, grip ve nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonlardır. Bu hastalıklar sırasında ilk birkaç gün içinde alt solunum yollarına iner ve astımın tipik belirtileri olan hırıltı ve öksürük gelişir. Tedavi ile çocuk tamamen düzelmiş gibi görünmesine rağmen, bir süre sonra tekrar ortaya çıkar. Bu tekrarlanan ataklar sonunda akciğerde sinsi değişiklikler ortaya çıkar. Ve çocuğun erişkin hayatına kadar süren, ilerleyici bir süreç başlar.
Küçük yaşlarda ortaya çıkan astım belirtileri bazen bronşit zannedilerek antibiyotikler ve öksürük şurupları ile tedavi edilmeye çalışılır. Ancak iyi cevap alınması mümkün olmaz. Böyle hastalarda astım olabileceği düşünülmelidir.
Oyun çocukluğu, okul çocukluğu ve ergenlik dönemlerinde astım ortaya çıkabilir.
Astıma neden olan en önemli etkenler nelerdir?
Ülkemizde astımı ortaya çıkaran en önemli etkenlerden birisi sigaradır. Sigara içilen ortamda yaşayan çocuklar da pasif içici olurlar. Bu çocukların soluduğu sigara dumanının içinde tespit edilmiş olan yüzlerce zararlı maddenin etkisi ile hava yolları zedelenir. Özellikle küçük bronşcuklar etkilenerek gelişememekte, dar kalmaktadır. Bunun sonucu olarak da kolay tıkanabilmektedir.
Astıma çok çeşitli alerjenler neden olabilir. Ülkemizde en sık rastlanan allerjenler, ev tozu akar böcekleridir. Akarlar, ev içinde halı, yatak, yastık, yorgan gibi eşyalarda yaşar ve son derece hızlı üreme kabiliyetine sahiptir. Gözle görülmeyecek kadar küçük olan bu ufak böcekler nemli ve sıcak evlerde daha fazla ürerler ve bu canlıların dışkıları (asıl alerjik olan dışkılardır) havaya karışarak solunum yollarına girerler.
Polenler, bitkilerin çoğalmasını sağlayan, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında çevreye saçılan gözle görülmeyen tozlardır. Polenlerin burundan ve ağızdan solunum yollarına inmesi ile, bazı alerjik hastalarda astıma neden olabilirler ve bazı mevsimlerde şikayetleri arttırırlar.
Bazı gıdalar alerjiye neden olabilirler ve özellikle küçük çocuklarda astım belirtileri ortaya çıkabilirler.
Süt çocuklarında en sık astım nedenleri inek sütü ve yumurta gibi nedenlerdir. Büyük çocuklarda her türlü gıda olabileceği gibi, çeşitli gıda katkı maddeleri neden olabilir, ancak gıdaya bağlı astım, büyük çocuklarda nadirdir.
Astımlı hastaya nasıl teşhis konulur?
Astım hastalığının teşhisi çok önemlidir. Çünkü çocukluk yaşlarında astımı taklit eden çok çeşitli hastalıklar vardır ve iyi tetkik edilmezse, astım zannedilerek tedavi edilebilir. Ayrıca çocuğun bağışıklık sistemini etkileyen ve mikroplara karşı savunmanın bozuk olduğu durumlarda da, virüs ve bakteri enfeksiyonları sırasında astımı taklit eden belirtiler saptanabilir. Ayrıca çocuklarda görülebilen bazı doğumsal hastalıklar ve göğsün yapısal bozuklukları da, astım sanılabilen şikayetlere neden olabilir. Öncelikle çocuğun akciğer filmi, bağışıklık sistemin incelenmesi ve ter testi gibi bazı testleri yaparak, hastanın böyle altta yatan bir olumsuz durumun olmadığını ispat etmek gereklidir.
Astım hastalığının kesin teşhisi için çocuklara solunum fonksiyon testlerinin yapılması gereklidir. Bunlar, belirli merkezlerde özellikle üniversite hastanelerinde usulüne uygun yapılabilmektedir.
Bilgisayarlı özel bazı aletler kullanılmaktadır. Ayrıca hangi alerjenlerin çocuğu olumsuz etkilediğini saptamak için alerji testleri de yapılmalıdır. Avusturyada en sık rastlanan etken ev tozu akarlarıdır. Kanda da alerjik maddeler ile ilgili testleri yaparak fikir sahibi olunabilir, fakat deri testi kadar güvenilir değildir.
Okul çağındaki astım hastası çocuklar için alınabilecek önlemler:
- Çocuğun öğrencisi olduğu okulun binasının ve çevresinin, anne-baba tarafından tanınarak astımı tetikleyebilecek alerji etkilere karşı çocuğun uyarılması.
- Egzersizle ortaya çıkan astımı olan çocukların eğitmen gözetimi altında oyun oynaması ve spor yapması.
- Çocuk ile ilişki halinde olan tüm öğretmenlerin çocuğun durumu hakkında detaylı olarak bilgilendirilmesi.
- Acil durumlarda ihtiyaç duyulabilecek tüm telefon numaralarının (doktor, anne-baba, ilgili sağlık kuruluşu vb.) öğretmenine ve çocuğa bildirilmiş olması.
- Öğretmene çocuğun ilaçlarının ve yardım gerekirse nasıl kullanılacağının anlatılması
- Çocuğun hastalığı ve kriz anları ile ilgili bilinçlendirilmesi.
Astımlı velilerin çocuklarının astım olmaması için alabilecekleri önlemler:
- Çocuğunuzu en az ilk 6 ay anne sütü ile besleyiniz (Araştırmalara göre anne sütü ile beslenen çocuklar 70% oranında daha az alerjik hastalıklara yakalanıyor)
- Çocuğunuzun uyuduğu odada halı, tüylü çocuk oyuncakları vb. toz toplayan eşyaların olmamasına dikkat ediniz (çünkü bu tür eşyalar ev tozu akarlar için ideal yuvalardır).
- Çocuğunuzun uyuduğu odadaki sıcaklığın 20°C fazla olmaması ve nem oranının düşük olmasına dikkat ediniz.
- Çocuğunuzun bulunduğu ortamlarda sigara içilmemesine ve ev hayvanları (kedi, köpek vb.) olmamasına dikkat ediniz .
Astım tedavisi, son yıllarda çok büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Çocuklarda tanı doğru konulduktan sonra, tedavi genellikle başarılı olmaktadır. Bu konuda deneyimli bir hekimin kontrolü altında, uzun süreli ve sabırlı bir takip ve tedavi ile vakaların çoğunda, çocukluk yaşlarında hastalık düzelir.
